Elektryka, prąd nie tyka ...

Powszechne stosowanie urządzeń zasilanych energią elektryczną niesie ze sobą różnego rodzaju zagrożenia zarówno dla człowieka jak i jego środowiska.

Każdy pracownik w swoim środowisku pracy ma do czynienia z wieloma urządzeniami elektrycznymi, które, jeśli są niewłaściwie użytkowane, stają się przyczyną wielu wypadków, a nawet w skrajnych sytuacjach mogą spowodować śmierć pracownika. Instalacje i urządzenia elektryczne powinny być tak wykonane i eksploatowane, aby nie narażały pracowników na porażenie prądem elektrycznym, przepięcia atmosferyczne, szkodliwe oddziaływanie pól elektromagnetycznych oraz nie stanowiły zagrożenia pożarowego, wybuchowego i nie powodowały innych negatywnych skutków związanych z ich użytkowaniem. Działanie prądu elektrycznego na organizm człowieka może być bezpośrednie lub pośrednie:

• działanie bezpośrednie występuje wówczas, gdy przez ciało człowieka lub jego części popłynie prąd elektryczny, na skutek jednoczesnego dotknięcia przez człowieka dwóch punktów o różnych potencjałach elektrycznych. Prąd ten może wywoływać w organizmie ludzkim wiele zmian wynikających z działania cieplnego, oddziaływania na układ nerwowy oraz elektrolizy krwi i płynów fizjologicznych. Stan taki określa się terminem porażenie elektryczne.

• działanie pośrednie powoduje różnego rodzaju wtórne urazy spowodowane prądem elektrycznym, powstające bez przepływu prądu przez organizm człowieka, np. upadek z drabiny w wyniku porażenia prądem podczas wymiany żarówki.

Porażenia i oparzenia prądem elektrycznym najczęściej są spowodowane:

• wadliwą budową urządzeń,

• pojawieniem się napięcia względem ziemi na metalowych częściach urządzeń i konstrukcjach nie będących zwykle pod napięciem,

• nieprzestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa pracy lekkomyślnością,

• brakiem odpowiedniej wiedzy o zagrożeniach

Użytkowanie urządzeń elektrycznych może stać się przyczyną zagrożenia pożarowego na skutek:

• złego stanu izolacji elektrycznej,

• nieprawidłowego użytkowania elektrycznych urządzeń grzewczych,

• braku ostrożności przy spawaniu,

• przeciążenia urządzeń, przy braku odpowiedniego chłodzenia,

• używania w transformatorach, kondensatorach lub wyłącznikach, palnego oleju mineralnego,

• przeciążanie instalacji elektrycznej, w wyniku podłączenia zbyt dużej liczby odbiorników energii elektrycznej.

Używanie wadliwych lub nieodpowiednich urządzeń elektrycznych w strefach zagrożenia wybuchem niesie niebezpieczeństwo wybuchu, który może również spowodować pożar. Osoby przebywające przez dłuższy czas w pobliżu urządzeń generujących duże napięcie lub w pobliżu torów prądowych o bardzo dużych wartościach prądu są narażone na niebezpieczeństwo szkodliwego oddziaływania silnych pól elektrycznych i elektromagnetycznych.